Küçük bir akarsuyun oluşturduğu çağlayan, tarla kenarındaki gelincikler ya da kanaryanın ötüşü “güzel” olmalarına rağmen, sanat felsefesinin konusuna girmezler. Buna karşılık Cahit Külebi’nin “Atatürk’e Ağıt” adlı şiiri ya da Picasso’nun “Guernica” adlı tablosu birer sanat ürünü olduklarından sanat felsefesinin inceleme alanına girerler.
Buna göre, bir güzelliğin sanat felsefesinin inceleme alanına girebilmesi için taşıması gereken özellik aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A-) Mutlak ve kalıcı olması
B-) İnsan ürünü olması
C-) Doğada bulunması
D-) Genel olarak kabul görmesi
E-) Büyük sanatçılarca yansıtılması
Kant’a göre bir kimsenin herhangi bir objeye güzel demesine neden olan düşünce, başka kimselerin de ona güzel diyebileceği düşüncesidir.
Kant bu görüşüyle aşağıdakilerden hangisini anlatmaya çalışmıştır?
A-) Güzel kavramının göreceli olduğunu
B-) Sanatın duygusal bir etkinlik olduğunu
C-) Estetik yargıların evrenselliğini
D-) Güzel kavramının tartışılamayacağını
E-) Estetik yargıların öznel olduğunu
‘Sanatın potasında eridikten sonra estetik haz vermeyen hiçbir çirkin obje ya da acı olay yoktur. Umutsuz bir aşkı anlatan şarkıdan ,bir savaş filminden estetik haz almamız ve güzel olarak nitelememiz bu nedenledir.’
Bu parçada ,aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A-) Gerçeklikteki güzel ile sanattaki güzel birbiriyle örtüşmez.
B-) Sanatçı, eserlerinde doğadaki gerçekliği taklit eder.
C-) Estetik açıdan güzellik, nesnel ölçülere göre değerlendirilebilir.
D-) Sanat, yaratıcı hayal gücüne dayanan bir etkinliktir.
E-) Sanat geleceğe ışık tutan bir penceredir.
Kendi çıkarlarını öne çıkarmayan sayısız bilim adamı vardır.Örneğin,Orta Çağ Avrupa’sında bir astronomi bilgini olan Giordano Bruno ileri sürdüğü bilimsel sonuçlardan dolayı engizisyon mahkemelerinde yargılanmıştır. Bu görüşlerden vazgeçmediği için yakılmıştır. Bruno gibi bilime inananlar olmasaydı, belki de insanlık çok daha ilkel bir yaşam sürmek zorunda kalacaktı.Bu yüzden bilim adamları kendi çıkarlarını bir tarafa bırakıp var olan gerçeği yansıtabilmelidir.
Bu parçadabilimin özelliklerinden hangisi vurgulanmıştır?
A-)Birikimli olarak ilerleme
B-)Nesnel olma
C-)Genellenebilir olma
D-)Öngörü imkanı sağlama
E-)Deney ve gözleme dayanma
Gözleme ve test edilmeye açık olan önermeye bilimsel önerme denir. Gözlem ,sinema ve kanıtlama özelliklerinden yoksun olan metafiziksel ve kişisel önermeler bilimsel sayılmazlar.
Yukarıdakiparçada bir önermenin bilimsel olması ,aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A-)Önermenin insan yaşamını kolaylaştırma özelliğinin olmasına
B-)Önermenin mantıksal tutarlılığına
C-) Önermenin birçok fayda sağlamasına
D-) Önermenin doğa olaylarını kontrol altına alacak güçte olmasına
E-) Önermenin somut bir gerçekliğe dayanmasına
Bilimsel bilgi, belirli bir konuya ait prensiplere dayanan, belirli yöntemlerle elde edilen ve kontrol edilebilen belirli bir varlık alanına ait olaylar arasında açıklamalar yaparak onları genel kanunlar halinde ifade eden önceki araştırmalarda ele alan ve kesin sonuçlar içeren bilgidir.
Aşağıdakiözelliklerden hangisi bilimsel bilgi için söylenemez?
A-) Genelleştirilmiş bir bilgidir.
B-) Birikimli olarak ilerleyen bir bilgidir.
C-) Deney metoduna ve mantık ilkelerine bağlıdır.
D-) Doğrulukları ve vardığı sonuçlar kesindir.
E-) Amacı evreni bir bütün olarak kavramaktır.
Eğer bir bilginin bilimsel olarak ortaya konması gerekiyorsa, her şeyden önce onu diğer bilgilerden ayıranın, yani ona özgü olanın kesinlikle belirlenmesi gerekir. Bu belirlemenin yapılmadığı bilgiler, çoğaldıkça,terimler, kavramlar birbirine karışır,bilim bundan son derece zarar görür.
Bu parçadabilimsel çalışma alanında aşağıdakilerden hangisinin önemi üzerindedurulmaktadır?
A-) Kesin bilgiye ulaşma yönteminin
B-) Uygulama alanlarını saptamanın
C-) Benzer alanlarla olan etkileşimin
D-) Bilginin sınırlarını belirlemenin
E-) Çalışma etiğinin
Rudolf Carnap’ın bilimsel önermelerin doğrulanmasında sembolik mantığı kullanarak izlediği yol şöyledir;
I Bir önermeden diğerine geçer.
II.Önermeleri birbirine indirger.
III. Sonuçtaki her yargıyı fiziksel dile çevirir.
Buna göre,Carnap’ın bilim felsefesindeki temel görüşü aşağıdakilerden hangisidir?
A-) Önermeler doğru ya da yanlış kesin hüküm bildiren yargılardır.
B-) Önermeleri doğrulamanın belli bir yöntemi yoktur.
C-) Tüm önermeler, sonunda olgusal dile indirgenebilir.
D-) Tüm önermelerin doğrulanması mümkün olmayabilir.
E-) Bilimsel önermeler zamanla değişime uğrayabilir.
Aşağıdakilerden hangisi bu görüşeuygundur?
La Mettrie, maddi olan, yer kaplayan ve hareket eden bir tözün varlığını kabul eder. Ona göre organik olan ve organik olmayan tüm varlıklar bu maddi tözden türemiştir.
La Mettrie’ninbu düşünceleri ‘varlığın ne olduğu’ problemine verilen aşağıdaki yanıtlardanhangisine dahil edilebilir?
A-)Varlık oluştur
B)Varlık ideadır
C-) Varlık maddedir
D-) Varlık madde ve ideadır.
E-) Varlık fenomendir
Bilimler varlığı birtakım alanlara bölerler ve her biri sınırları belli olan kendi alanlarında araştırma yapmakla yetinirler. Örneğin, jeoloji madensel varlıkları,botanik bitkisel varlıkları inceler. Ontoloji ise varlığı çeşitli alanlara bölmeden bir bütün olarak ele alır ve onun oluşumunu, temel yapısını araştırır.
Bu parçada,ontolojinin hangi işlevi üzerinde durulmaktadır?
A-) Doğa olaylarını kontrol altına alma
B-) Sınırları belirli bir konuda deneysel araştırmalar yapma
C-) Bilimin sunduğu bilgilerin sınırı içinde kalma
D-) Varlığın tümel bilgisini aktarma
E-) Mantık ilkelerine uygun olma
İnsana önceden verilmiş ve değişmeyen bir öz yüklemek söz konusu olamaz. Bilinçli bir varlık olan insan, ne değilse o’dur. Ne ise o değildir.Yani bilinçli bir varlık olan insanda sonsuzca değişme ve gelişme kapasiteleri vardır.İşte bu yüzden insan,bireysel olarak ve düşünceleri ile var oluşunu gerçekleştirir.
Parçaya göre,insanın var oluşu aşağıdakilerden hangisine bağlanmıştır?
A-) Öznel ve özgür olmaya
B-) Önyargısız davranmaya
C-) Doğru düşünmeye
D-) Mutlu ve erdemli yaşamaya
E-) Kararlı ve sabırlı olmaya
Varlık felsefesinin konusu, varlığın kendisidir. Varlık, var olan her şeydir.Varlık felsefesine göre, ‘Var olan her şey nedir?’ sorusu tanım isteyen bir sorudur.Ontolojik açıdan bu soruya yanıt vermek olanaksızdır.Çünkü ‘varlık nedir?’ sorusu, sorgulanan en son sorudur.En son olan bir şey ise hiçbir zaman tanımlanamaz.Var olanı kendisiyle sınırlayabileceğimiz, onun yanında bulunan başka bir şey yoktur.Bu nedenle ‘varlık’ ve ‘var olan’ ne tanımlanabilir, ne sınırlanabilir.
Parçaya göre,ontolojik açıdan varlığın tanımlanamamasının nedeni nedir?
A-) Varlığın insan düşüncesinde olması
B-) Düşünürlerin varlık ile ilgili temellendirmelerini öznel olması
C-) Varlığın, hem bilimin, hem de felsefenin kapsamında yer alması
D-) Varlık ile ilgili görüşlerin birbirinden farklı olması
E-) Varlığı kapsayacak bir başka kavramın bulunmaması
Temellendirme, ileri sürülenbir sav için dayanak, gerekçe bulma işlemidir.
Butanıma göre, aşağıdaki yargılardan hangisi temellendirilmiştir?
A-) Çocuklar sevgi ister.
B-) Dershaneler, eğitim sisteminin ayrılmaz bir parçası oldu.
C-) Arabayı dikkatli kullanmalısın.
D-) Dersleri iyi dinlediğinden sınavı kazandı.
E-) Bu yaz çok sıcak geçti.
Hume'a göre nedensellik, biralışkanlık duygusundan başka bir şey değildir. O, "Biz her zaman ateşlebirlikte ısı görürsek, sonunda ateşi gördüğümüzde, ısının ateşin bir sonucuolduğu sanısına kapılırız. Nasıl ki bilardo taşına değecek diğer bilardotaşının bu taşı hangi yöne iteceğini bilemezsem, tıpkı bunun gibi hangi olayınne gibi bir sonucu doğuracağını da bilemem" demektedir.
Hume bu görüşünde,aşağıdakilerden hangisini savunmaktadır?
A-) Nedensellik, alışkanlıkların kazandırdığı bir ilkedir.
B-) İnsanlar yaşam koşullarını inanca göre düzenlerler.
C-) Her bilgi gerçeğin doğru bir yansımasıdır.
D-) İnsanlar yaşam koşullarında özgür eylemlerde bulunurlar.
E-) Nedenselliğin insan düşüncesine kazandırdığı hiçbir şeyyoktur.
"Görmekle renklerin ve ışınların derece ve türleri hakkındabilgi sahibi olunur. Dokunma ile cisimlerin sertliği, katılığı, koklama ile dekokuları algılanır. Bu özelliklerin birkaçının bir araya geti-rilmesi ilekavramların isimleri oluşur. Duyumlar, bireylerin algılamalarına göre sevgi,nefret haz, acı gibi duygular meydana getirir."
Yukarıdaki paragrafta anlatılmakistenen yargı, aşağıdakilerden hangisidir?
A-) İnsan bilgileri doğuştan gelir.
B-) Bilgilerimizin kaynağı akıldır.
C-) Bilgimiz tamamen sezgi ve içsel yaşantılardandoğar.
D-) Bilgi objektiflik ve kişilere göre farklıanlamlar taşımaz.
E-) İnsanbilgisinin kaynağı duyumlardır.
İnsan zihni, doğuştan beyaz birkağıt ya da boş bir levhaya benzer. Bu boş levha üzerine, işaretler,yaşantılardan sonra yazılır.
Bu parçada, aşağıdaki yargılarınhangisi temellendirilmiştir?
A-) Doğru bilgi geniş kapsamlı bir açıklamadır.
B-) Deney, tüm bilgilerimizin kaynağıdır.
C-) Kesin bilgiye ulaşmanın yolu şüphedir.
D-) Deney ve akla uygun bilgi değerlidir.
E-) Gerçek bilgi değişmez olanın bilgisidir.
İlkçağ düşünürlerindenPythagoras, evrendeki düzenin matematiksel orantılarla sağlandığını savunur. Bunedenle, matematik ve müzik arasında bir uyum kurmaya çabalamış olan Pythagoras,ses perdesi ile tel uzunluğu arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmıştır. Onunardından, bilim, sanat ve matematik çalışmalarında öncü olan Pythagorasçılar,matematiği hemen her şeye uyarlayarak sayılar hakkında geniş bilgiedinmişlerdir.
Parçaya dayanarak, Pythagorasçıdüşünce ile ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A-) Matematiğin insanı düşürebileceği yanılgılarıgösterir.
B-) Varlığın sırlarını sayılar arasındaki uyumile çözmeye çalışır.
C-) Evrene ilişkin bilgileri yalnız olgusalyoldan elde etmeye önem verir.
D-) Şüpheyi,doğrulara ulaşmada yöntem olarakkullanır.
E-) İnsan aklının evreni anlayabilecekyeterlilikte olmadığını kabul eder.